Đặt vấn đề
Mặc dù phù phổi cấp (PPC) biến chứng của rút nội khí quản là không phổ biến nhưng nó
khá đặc trưng. Biến chứng này thường xảy ra ở người trẻ, khỏe mạnh, xảy ở giai đoạn
ngay sau khi rút nội khí quản.
Áp lực âm trong lồng ngực tăng sau rút nội khí quản cùng với tác động đóng thanh môn
được xem là cơ chế sinh lý bệnh chính đằng sau PPC dạng này. Khi áp lực âm trong lồng
ngực tăng lên sẽ làm tăng lưu lượng máu trở về tim phải, làm tăng áp lực tĩnh mạch phổi.
Hiện tượng này làm mất đi thăng bằng áp lực sinh lý trong phổi và làm dịch thoát mạch
vào khoảng kẽ, phế nang để từ đó hình thành PPC. PPC do giảm áp lực trong lồng ngực
có phần nào giống với cơ chế PPC sau khi rút dịch hay khí màng phổi quá nhanh. Biến
chứng PPC sau rút nội khí quản diễn biến thông thường thuận lợi với các biện pháp hồi
sức hô hấp và đặt lại nội khí quản, thở máy. Mặc dù vậy, biến chứng này cũng cần được
lưu ý trong quy trình gây mê phẫu thuật để phát hiện và xử trí kịp thời. Vietnamfor xin giới
thiệu với cộng đồng trang một case được gửi tới và rất mong nhận được ý kiến trao đổi từ
các bạn đã có kinh nghiệm.
Case
Bệnh nhân nam giới, vận động viên thể thao chuyên nghiệp, được vào viện và chỉ định
phẫu thuật cấp cứu viêm ruột thừa cấp. Phương pháp phẫu thuật là mổ nội soi kết hợp
gây mê toàn thân bằng nội khí quản. Khám trước mổ không cho thấy có gì bất thường kết
hợp. Phẫu thuật và quá trình gây mê diễn ra thuận lợi. Khi kết thúc phẫu thuật, bệnh nhân
được rút nội khí quản và ngưng thuốc phong tỏa thần kinh-cơ. Ngay sau khi rút nội khí
quản, bệnh nhân rơi vào tình trạng suy hô hấp, thở co kéo, trào bọt hồng qua mũi-miệng,
giảm nhanh oxy máu. Khám lâm sàng và Xquang ngực cấp cứu cho thấy xuất hiện PPC
(hình bên dưới). Bệnh nhân được đặt lại nội khí quản, thở máy và chuyển về ICU hô hấp.
Tại đây, sau khi điều trị bằng liệu pháp oxy lưu lượng cao và tiêm tĩnh mạch furosemide,
isosorbide dinitrate, tình trạng suy hô hấp của bệnh nhân đã cải thiện nhanh chóng và
được rút nội khí quản khoảng 4 giờ sau đó (hình Xquang ngực chụp kiểm tra bên dưới).
Các xét nghiệm khác cùng với đánh giá điện tâm đồ, siêu âm tim (hình bên dưới) đã loại
trừ khả năng bệnh nhân có bệnh tim.
